Ugalј je najzastuplјeniji energetski resurs koji se danas koristi u Republici Srpskoj. Razlog za korišćenje uglјa kao izvora energije je njegova rasprostranjenost i količine zadovolјavajućeg kvaliteta. Najveći procenat eksploatisanog uglјa u Republici Srpskoj koristi se u termoelektranama za proizvodnju električne energije, dok se određene količine koriste u drugim sektorima (uglavnom industrija i toplane). Rezerve na kojim će se razvijati eksploatacija uglјa su relativno ravnomjerno raspoređene na cijeloj teritoriji Republike Srpske, od Lješlјana na zapadu do Gacka na jugo-istoku.
Danas se ugalј u Republici Srpskoj eksploatiše na tri lokacije – Gacko (lignit), Uglјevik (mrki) i Stanari (lignit). Rudnik Milјevina je trenutno zatvoren.
Gacko i Uglјevik proizvode ugalј za potrebe termoelektrana (98% plasmana) i široke potrošnje. Kapacitet rudnika Gacko je 2,1 miliona tona uglјa, a rudnika Uglјevik 1,75 miliona tona uglјa godišnje. S obzirom da su postojeći površinski kopovi na kraju rezervi, potrebno je otvaranje novih u slјedećih 3-5 godina godina. Potrebna je i obnova rudarske mehanizacije.
U blizini lokacije Stanari, na kojoj se proizvodi ugalј za termoelektrane (prodaja u FBiH, 45% plasmana) i za široku potrošnju, izgrađena je termoelektrana Stanari instalisane snage 300 MW.
Tabela: Rezerve uglјa u Republici Srpskoj
Red. broj | NAZIV PROIZVODNOG KAPACITETA I VRSTA UGLjA |
REZERVE (000 t) |
Hd (GJ/t) |
Vlaga (%) | Pepeo (%) | Sumpor ukupni (%) | |||||
Bilansne (A+B+C1) |
Vanbilansne (A+B+C1) | Potencijalne (C2+D1+D2) | Ukupne geološke | Eksploatacione (A+B+C1) | |||||||
REPUBLIKA SRPSKA |
|||||||||||
1 | Rudnik Uglјevik (M) | 247409 | 17792 | 114558 | 265201 | 206507 | 13,28 | 26 | 19,4 | 4,59 | |
2 | Rudnik Stanari (L) | 82559 | 34668 | 9596 | 126823 | 73271 | 9,646 | 50,75 | 5,74 | 0,17 | |
3 | Rudnik Gacko (L) | 269958 | 37862 | / | 307320 | 245662 | 10,276 | 37,45 | 15,78 | 1,48 | |
4 | Rudnik Milјevina (M) | 21200 | 15800 | 40100 | 77100 | 19080 | 11,7-14,8 | 24,9 | 24,83 | 2,2 | |
5 | Kotor Varoš (M)* | 16410 | 1359 | 14,5 | 26,21 | 26,06 | 1,4 | ||||
6 | Lješlјani (M)* | 8843 | 195 | 10000 | 14,39 | 24,89 | 28,04 | 1,53 | |||
7 | Ramići (L)* | 37596 | 37 596 | 33836,4 | 9,68 | 42,86 | 15,82 | 3,88 | |||
Ukupno lignit RS | 390113 | 72530 | 9596 | 471739 | 352769 | ||||||
Ukupno mrki ugalј RS | 293862 | 33787 | 166017 | 342301 | 225587 | ||||||
UKUPNO RS | 683975 | 106317 | 175613 | 814040 | 578356 | ||||||
M- mrki ugalј
L – lignit
*Napomena: Rudnici Kotor Varoš, Lješlјani i Ramići su istraženi i rezerve uglјa su dokazane, ali se na njima trenutno ne obavlјa eksploatacija.
Kod razmatranja uglјenih ležišta Republike Srpske razlikuju se dva slučaja:
- ležišta u kojima se već vrši eksploatacija uglјa, gdje postoji rudarska tradicija i gdje je rudarski rizik manji i
- ležišta gdje je moguće otvaranje novih rudnika, kada je potrebno opreznije pristupiti procjeni energetskog potencijala.
U Republici Srpskoj trenutno se eksploatacija uglјa odvija na tri rudnika površinske eksploatacije: Gacko, Uglјevik i Stanari.